Houten Paalfundering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een houten paalfundering is een funderingssysteem waarbij houten palen in de grond worden geheid of geschroefd om de krachten van een bouwwerk over te brengen naar een draagkrachtige ondergrond.
Omschrijving
Houten paalfunderingen worden toegepast wanneer de draagkrachtige grond te diep ligt voor een fundering op staal. De palen ontlenen hun draagvermogen aan het steunen op een vaste grondlaag (puntweerstand) en/of aan wrijving langs de paalschacht (kleef). Historisch gezien zijn houten paalfunderingen honderden jarenlang gebruikt in Nederland, met name in gebieden met een slappe bodem zoals in West- en Noord-Nederland en rondom rivieren. Bekende voorbeelden zijn het Paleis op de Dam en het Centraal Station in Amsterdam. Een essentiële voorwaarde voor de duurzaamheid van houten palen is dat ze continu onder water staan om aantasting door schimmels en bacteriën (paalrot of palenpest) te voorkomen.
Soorten Houten Paalfunderingen
Er werden historisch gezien verschillende typen houten paalfunderingen toegepast. Twee bekende varianten zijn de Amsterdamse en de Rotterdamse fundering. Bij de Amsterdamse fundering worden de palen in paaljukken geplaatst met daaroverheen langshout en kespen. Bij de Rotterdamse fundering staan de palen in een enkele rij onder het langshout. Later werden bij beide types vaak betonnen funderingsbalken of oplangers toegepast boven op de houten palen.
Problematiek
Problemen met houten paalfunderingen ontstaan voornamelijk wanneer het grondwaterpeil daalt en de bovenkant van de palen droog komt te staan. Dit gebrek aan water en blootstelling aan zuurstof leidt tot aantasting door schimmels (paalrot). Ook bacteriën kunnen houten palen aantasten, wat bekend staat als palenpest, vooral bij grenen palen. Funderingsproblemen manifesteren zich vaak als verzakkingen en scheurvorming in muren.
Gebruikte bronnen: